Józef Jakac, urodzony 25 listopada 1911 roku w Pyskowicach, to postać o wyjątkowym znaczeniu w świecie muzyki na Górnym Śląsku. Jako organista, kompozytor oraz pedagog, jego działalność artystyczna i edukacyjna miała istotny wpływ na rozwój muzyki sakralnej w Archidiecezji Katowickiej.
W ciągu swojego życia, które zakończyło się 29 maja 1995 roku, Jakac przyczynił się do bogactwa kulturowego regionu, a jego praca w kościołach i szkołach muzycznych pozostawiła trwały ślad w sercach wielu ludzi.
Życiorys
Józef Jakac przyszedł na świat 25 listopada 1911 roku w Pyskowicach, niewielkiej miejscowości położonej w pobliżu Gliwic. W swoim dzieciństwie, razem z rodzicami, Augustynem i Marią, szybko przeniósł się do Bytomia–Łagiewnik, gdzie rozpoczął swoją muzyczną edukację. W tym czasie uczęszczał do szkoły muzycznej, gdzie nabył umiejętność gry na skrzypcach.
Kiedy miał zaledwie pięć lat, począł uczęszczać do Instytutu Muzycznego w Krakowie.
Okres studiów trwał od 1925 do 1936 roku, a w 1937 roku uzyskał patent organisty w Śląskiej Szkole Muzycznej im. Józefa Elsnera w Katowicach, kształcąc się pod czujnym okiem profesora Stefana Ślązaka.
Jakac pełnił funkcję organisty w katedrze Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach przez ponad sześćdziesiąt pięć lat, od 1930 aż do 1995 roku. W tym czasie przejął również kierownictwo chóru prokatedralnego „Świętej Cecylii”, który prowadził przez sześć dekad. Współpracował z orkiestrami oraz różnymi zespołami, w tym z solistami z Opery Śląskiej oraz muzykami z Filharmonii Śląskiej.
Od 1952 roku przez kilka lat również kierował chórem „Chopin” w Michałkowicach. Dodatkowo był nauczycielem wychowania muzycznego w Gimnazjum św. Jacka oraz w Niższym Seminarium Duchownym w Katowicach. W 1963 roku bp Herbert Bednorz mianował go członkiem Komisji do Spraw Muzyki Sakralnej Diecezji Katowickiej. W latach 1964–1991 pełnił rolę wykładowcy w Diecezjalnym Kursie Organistowskim w ramach Diecezjalnego Studium Organistowskiego.
Jakac był również kompozytorem, współredagując Chorał Śląski. Tworzył nowe melodie dla pieśni kościelnych, komponował utwory chóralne oraz harmonizował wiele pieśni liturgicznych w tym adwentowych i kolędowych. Do jego osiągnięć należy również autorstwo dwóch mszy oraz pieśni takich jak „Jeśli chcesz szukać patrona” do św. Apostołów Piotra i Pawła oraz „Wśród trosk i nieszczęść” do św. Pawła Apostoła (29 czerwca). Skomponował także wielogłosowe utwory przeznaczone dla chóru, głosu solowego i organów, w tym „Tantum ergo” ku czci Najświętszego Sakramentu oraz „Regina mundi” ku czci Matki Bożej.
W nowym Śpiewniku znalazły się także jego nowe aranżacje pieśni mszalnych, takich jak „Boże, Stwórco nasz, Panie”, „Przed Twym ołtarzem” oraz „Przed Twym tronem”. W 1975 roku, w uznaniu za jego wybitne osiągnięcia na rzecz Kościoła oraz za krzewienie muzyki sakralnej, papież Paweł VI odznaczył go orderem Pro Ecclesia et Pontifice. Zmarł 29 maja 1995 roku, osiągając 84 lata. Jego pogrzeb odbył się 1 czerwca, w obrzędach uczestniczył bp Gerard Bernacki. Józef Jakac został upamiętniony w Panteonie Górnośląskim w Katowicach.
Życie prywatne
Józef Jakac był osobą, która tworzyła bliskie i trwałe więzi rodzinne. Jego żoną była Małgorzata, z którą wspólnie wychowywał córkę Weronikę. Dodatkowo, para zaadoptowała syna Henryka, co świadczy o ich otwartości i gotowości do stworzenia pełnej rodziny.
Przypisy
- a b c Instytut GośćI.G. Media Instytut GośćI.G., Józef Jakac - kompozytor i twórca muzyki kościelnej [online], Instytut Gość Media, 19.06.2022 r. [dostęp 14.12.2023 r.]
- Historia - Studium Muzyki Kościelnej [online], smk.katowicka.pl [dostęp 18.12.2023 r.]
- Historia organów parafii św. Antoniego w Chorzowie [online], antoni.net.pl [dostęp 18.12.2023 r.]
- Jakac Józef (1911-1995) – PANTEON GÓRNOŚLĄSKI [online] [dostęp 14.12.2023 r.]
- Jakac Józef – e-ncyklopedia [online], silesia.edu.pl [dostęp 12.12.2023 r.]
- Kyrie i Gloria [Jakac (2022)]. [dostęp 18.12.2023 r.]
- Józef Jakac [online], musicamsacram.pl [dostęp 18.12.2023 r.]
- Kochał Boga i ludzi – wspomnienie o Józefie Jakacu, [w:] BarbaraB. Stawowczyk (red.), Nasza Wspólnota. Pismo Parafii pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach, Śląska Biblioteka Cyfrowa, 17.04.2019 r. (41), s. 20–22, ISSN 2080-2374 [dostęp 18.12.2023 r.]
- Reginek 2006 ↓, s. 54–55.
Pozostali ludzie w kategorii "Inne":
Thomas Szczeponik | Witosław Sztyk | Wojciech Waleczek | Wiesław PiechockiOceń: Józef Jakac